Avukat, mühendis ve mimar gibi meslek sahipleri kendi adlarına serbest çalışabildikleri gibi bir işverene bağlı olarak ücretle çalışabiliyorlar. Bazıları da aynı anda hem bir işverene bağlı çalışıp hem de aynı işverene verdikleri hizmet karşılığı serbest meslek kazancı elde edebiliyorlar. Hazine ve Maliye Bakanlığı, bu tür durumlarda elde edilen kazancın nasıl vergilendirileceği konusundaki tereddütleri gidermek amacıyla özelge ile açıklık getirdi.
Vergi mevzuatına göre serbest meslek faaliyetini kendi nam ve hesabına mutat meslek halinde ifa eden kişiler “serbest meslek erbabı” olarak adlandırılıyor. Avukat, doktor, diş hekimi, veteriner hekim, mimar, mühendis, müşavir, serbest muhasebeci mali müşavir, yeminli mali müşavir, danışman, ressam, yazar, bestekâr, kimyager, öğretmen, artist, menajer, senarist, yönetmen, ebe, sünnetçi, arzuhalci, rehber ve sağlık memuru vs gibi kişiler bu grupta yer alıyor. Serbest meslek erbabına yapılan ödemelerden, işin mahiyetine göre yüzde 17 veya yüzde 20 oranında gelir vergisi kesiliyor. Ödedikleri gelir vergisinden mahsup edilmek üzere üç ayda bir yüzde 15 oranında geçici vergi ödüyorlar. Ayrıca, yıllık beyanname veriyorlar.
Sadece ücretle çalışan söz konusu meslek mensuplarının kazançlarının vergisi ise doğrudan işverence hesaplanarak ücretinden kesiliyor.
Serbest meslek erbabı bir kişi hem kendi adına bağımsız olarak mesleğini icra ederken, hem de bir veya birden fazla işverene bağlı olarak çalışabiliyor. Bu durumda ücret gelirleri ayrı, serbest meslek kazançları ise ayrı vergilendiriliyor.
Bazı serbest meslek erbabı ise ücretle çalıştığı işverene ayrıca bağımsız iş de yapabiliyor. Bu durumdaki kişilerin elde ettiği kazançların vergisinin nasıl ödeneceği konusunda tereddütler yaşanabiliyor.
